De aanpak van drugs in de haven van Rotterdam

Een toename van drugsincidenten in de Haven Rotterdam.

Je kunt er niet om heen in de nieuwsreportage ’s van de afgelopen weken, er is een grote toename van drugsincidenten in de haven van Rotterdam.

Met nog een maand op de kalender staat de teller op dik 62.000 kilo gevonden drugs. De grootste vangst van 2021, en vele jaren daarvoor, dook eind september 2021 op. De partij woog maar liefst 4178 kilo dat is een slordige 313 miljoen euro aan straatwaarde. De drugs, die meteen vernietigd werd, zat verstopt tussen zaken met soja.

Hoe komt het dat de hoeveelheden drugs zo sterk zijn gegroeid?

Het OM houdt zich op de vlakte over verklaringen voor de sterke groei van de drugsvangsten: het is volgens een woordvoerder niet duidelijk op de opsporingsdiensten meer vinden óf dat criminelen grotere hoeveelheden zijn gaan smokkelen.

Het probleem in de haven is groot

In 2020 werden er in totaal 350 uithalers opgepakt in de Rotterdamse havens. Uithalers of verzamelaars halen drugs uit de ene containers en leggen deze in een andere en die wordt uiteindelijk van het terrein gehaald.

Dat is in 2021 al gestegen naar 452. Uithalers zijn degene die partijen drugs uit zeecontainers moet veiligstellen.

De opdracht van de uithalers is simpel, zich op het haventerrein begeven, de containers openbreken en de meegesmokkelde drugs eruit halen. En dat allemaal voor dat de douane of politie door heeft dat je er bent.

Het gaat de Rotterdamse haven steeds meer kosten om deze mensen van het terrein te weren. Als ze betrapt worden door de beveiliging voor dat ze bij de drugs zijn, kan de politie niet veel meer doen dan hen bekeuren voor het onbevoegd betreden van verboden terrein. Vaak wordt het argument gebruikt dat men liefhebber is van grote zeeschepen. Of omdat ze mee willen liften naar andere landen. Het is dan voor het OM moeilijk te bewijzen dat ze daar eigenlijk alleen zijn om drugs uit containers te halen. 

De Eerste Kamer heeft een wetswijziging aangenomen waarmee uithalers in de Rotterdamse haven tot twee jaar cel kunnen krijgen. Deze vaak jonge criminelen die drugs uit zeecontainers halen, vormen een van de grootste problemen in de Rotterdamse haven. Tot nu toe kwamen ze weg met een boete van minder dan honderd euro.

Ondernemers in de strijd tegen drugs

Naast de wetswijzigingen doen de ondernemers van de Rotterdamse haven er ook alles aan om het de criminelen moeilijk te maken. Drugcriminelen maken niet alleen gebruik van uithalers, ze proberen steeds vaker havenarbeiders te ronselen voor hun zaakjes. Ook douaniers en agenten van de havenpolitie worden benaderd.

Criminelen verwachten dat de havenmedewerkers informatie doorgeven over containers met drugs, een oogje toeknijpen of de uithalers doorlaten. In september is de haven gestart met het geven van trainingen om havenarbeiders te waarschuwen voor ronsel praktijken door de drugcriminelen. Het is bedoeld om de medewerkers op de risico’s te wijzen. Ze worden in de supermarkt, kroeg en zelf thuis aangesproken met het aanbod om snel veel geld te verdienen. En als ze eenmaal ja zeggen dat is het bijna onmogelijk om eruit te komen.

Zo controleren de ondernemers streng de achtergrond van sollicitanten, dit doen ze zodat potentiële medewerkers geen gemakkelijke prooi zullen zijn voor de criminelen. Ook handhaven de bedrijven op strenge regels rondom de bedrijfskleding, deze worden vaak binnen bedrijfspoorten gehouden.

Ook moeten medewerkers privéauto’s buiten de bedrijfspoorten parkeren om zo het risico dat er een ongeautoriseerd persoon naar binnen komt te beperken. Maak aan deze voorzorgsmaatregelen zijn er grenzen. Zo geldt voor vrachtwagens op de terminal dat er niemand naast, mag zitten, maar er mogen geen controles uitgeoefend worden in de slaapcabines dat is namelijk een privéruimte. Zo proberen criminelen steeds opnieuw de maatregelen te ontduiken.

De populariteit van Rotterdam

De Rotterdamse is populair bij de drugscriminelen vanwege de omvang van de haven, met de titel de grootste haven van Europa komen ook risico’s mee. Het is moeilijk om een haven van deze omvang in zijn geheel te controleren. Sommige bedrijven handelen op een enkele dag al zo’n drieduizend containers af. Bovendien moet het logistieke proces zo vloeiend mogelijk lopen. Het is niet alleen onmogelijk om alle containers in de Rotterdamse haven te controleren, het zou economische niet mogelijk zijn.

Dat is een van de redenen dat de criminelen graag de drugs in partijen fruit verstoppen, bederfelijke waren blijven namelijk niet lang op de kade staan.

Ook viel de populariteit van Rotterdam te wijten aan de lage strafmaat in Nederland, de hoop dat de nieuwe wet voor het terugdringen van drugspraktijken zal gaan zorgen.

Een andere optie

Een andere optie in de strijd tegen drugscriminaliteit zou het inzetten van techniek zijn. Als elke containerterminal een eigen scanapparaat heeft, wordt het gemakkelijker om de drugstransporten te detecteren en te onderscheppen. Dit plan zou wel grote kosten met zich meebrengen. Niet alleen de kosten van de apparatuur zal betaald moeten worden, maar ook de douane-, FIOD- en politieagenten zullen betaald moeten worden. Naast deze kosten is het ook nog maar de vraag of de douane-, FIOD- en politie het personeel beschikbaar heeft om voor dit plan in te zetten, of snel genoeg kan opleiden.

Voor de nabije toekomst is er meer mogelijk, zo wordt er met meer regelmaat met drones over de terminals gevlogen. Deze drones kunnen verstopte drug ‘herkennen’. Of sensoren in containers zelf die daarop aanslaan. Criminelen zitten zelf ook niet stil, er wordt niet alleen drugs tussen de ladingen verstopt, maar ook in onderdelen van de container zelf. Een lege container is ook niet veilig meer.

Het zal moeilijk zijn, zo niet onmogelijk, om de haven helemaal drugs vrij te maken. Maar het mag de criminelen niet te makkelijk gemaakt te worden.